Goed plantwerk betekent vakmanschap

AMERSFOORT – Staatsbosbeheer hoopt het plantseizoen 2020/2021 af te sluiten met zo’n 180 hectare nieuw bos binnen het bestaande beheerareaal. De ambitie is, in de periode 2020 tot 2030 5.000 hectare nieuw bos aan te planten. Goed plantwerk betekent vakmanschap, van terreinvoorbereiding, een beplantingsplan en goede plantsoenkeuze tot en met beoordeling van het plantwerk en nazorg.

Directe aanleiding zijn het Nederlandse Klimaatakkoord en de Bossenstrategie, daarnaast ook de eigen Bosvisie. In het rijksbeleid is een pakket maatregelen afgesproken dat de Nederlandse CO2-uitstoot in 2030 met ten minste 49 procent moet terugdringen. Nieuw bos en de ambitie voor het vernatten van 5.000 hectare veengebieden dragen daaraan bij. Bos is in het relatief bosarme Nederland in de context van de steeds schaarser wordende ruimte een gewaardeerde vorm van grondgebruik, waarin verschillende functies zijn te combineren. De Coronacrisis maakt de behoefte daaraan overduidelijk.

Functiecombinaties

Een voorbeeld van functiecombinaties is het nieuwe ooibos in een deel van de Geitenwaard bij Herwen. Uitbreiding van zeldzame en voor Nederland karakteristieke bostypen wordt hier gecombineerd met andere ruimtelijke ontwikkelingen zoals waterveiligheid. Waar bossen in de uiterwaarden vrijwel allemaal tot grasland zijn omgevormd ontwikkelt Staatsbosbeheer ooibos op gronden van Rijkswaterstaat en op eigen grond. Daarbij gaat het om gevarieerd bos met boomsoorten van hardhoutooibos en op de lagere delen overwegend wilgensoorten en ruimte voor spontane bosontwikkeling.

Toename plantwerk

Bovenop de enorme opgave voor nieuw bos komen herplant van door essentaksterfte en letterzetter aangetaste bossen, reguliere bosverjonging, revitalisering van bestaand bos en aanleg van compensatiebos. Plantwerkzaamheden nemen daardoor flink toe. Bomen planten vergt zorg voor iedere boom zodat deze goed aanslaat en langdurig al zijn functies in het bos kan vervullen.

Vakmanschap

Goed plantwerk betekent vakmanschap, van terreinvoorbereiding, een beplantingsplan en goede plantsoenkeuze tot en met beoordeling van het plantwerk en nazorg. Ervaring leert dat vooral de planning en oog voor details bij de plantsoenzorg beter kunnen. Met planten op zo’n grote schaal blijkt bij de aannemers en ook in de eigen organisatie weinig ervaring meer te zijn. Bovendien wordt het plantseizoen korter, van december tot half maart, en daarbinnen is nog speling nodig voor perioden met onwerkbaar weer. Kortom, nauwkeurig plannen, vroeger beginnen met terreinvoorbereiding, tijdig plantsoen bestellen en de juiste kwaliteitseisen stellen (zie hiervoor het boek ‘Bestellen van plantsoen’). Dit alles lijkt logisch, maar deze zaken lopen niet overal goed en zijn dus belangrijk om aandacht aan te besteden.

Het lijkt zo eenvoudig, maar hoe vaak zien we onvoldoende plantsoenzorg? Let er bij de ontvangst van het plantsoen op dat het voldoet aan de kwaliteitseisen. Bedek de wortels goed bij het inkuilen. Als bossen plantsoen uit de kuilplaats worden gehaald, bedek dan de wortels, evenals tijdens het transport naar de plantplaats. En controleer het plantwerk, liefst twee keer per dag, om te kunnen bijsturen. Zo komt nieuw bos echt van de grond.